Wat is een burn-out?
Een burn-out is meer dan slechts een gevolg van overbelasting; het is het resultaat van een diepgaande scheiding tussen hoofd en lijf, een gevolg van de overlevingsstand waarin je terechtkomt.
Hoewel dit mechanisme vreemd mag klinken, is het een reactie die we activeren wanneer we ons bedreigd voelen, een reactie die op dat moment nuttig kan zijn.
Stel je voor dat je hand reflexmatig terugdeinst van een hete kachel; een instinctieve reactie om jezelf te beschermen. In de Formule 1 Grand Prix van Bahrein in 2020 deed coureur Romain Grosjean echter het tegenovergestelde na een zware crash. Zijn bolide stond in lichterlaaie, maar door zijn handen en een voet op de hete vangrail te zetten, kon hij overleven, zij het met ernstige brandwonden.
Langdurige stress en onvoldoende herstelmomenten zorgen ervoor dat we, langzaam en vaak onopgemerkt, ons hoofd en ons lijf van elkaar scheiden. Elk individu reageert uniek op chronische stress, waardoor het moeilijk is van elkaar te leren. Symptomen die kunnen wijzen op een burn-out zijn fysieke, mentale, emotionele en spirituele klachten, vooral als ze regelmatig of chronisch voorkomen.
Enkele voorbeelden:
Mentaal
- Hoofdpijn
- Piekeren
- Cynisme
- Moeite met relativeren
- De neiging om mentaal te vluchten (bijv. extreem bingewatchen, gamen, websurfen)
Emotioneel
- Prikkelbaar
- Huilbuien
- Woede-uitbarstingen
- Druk op de borst
Fysiek
- Voortdurende vermoeidheid
- Wazig zien of druk op de ogen
- Verschijnselen van een lage weerstand (vaak verkouden, grieperig)
- Vage fysieke klachten zonder duidelijke diagnose
Spiritueel
- Ervaren van zinloosheid
- Gebrek aan gevoel van eigenwaarde
“Er is geen quick fix, maar ik bied een onderbouwde en gerichte aanpak voor burn-out.”
Vaak ligt de focus tijdens de behandeling op gedragsverandering. Traditionele benaderingen omvatten cognitieve therapie en cognitieve gedragstherapie, die waardevol kunnen zijn maar niet altijd toereikend. In mijn aanpak richt ik me op het herstellen van de verbinding tussen hoofd en lijf, waarbij we de onderliggende thema’s verkennen die bijdragen aan kwetsbaarheid voor een burn-out.
Niet-genomen rouw
Rouw is een natuurlijke emotionele reactie op het verlies van iets dierbaars, zoals een geliefde, gezondheid, fijn werk, of dromen. Rouw biedt ruimte voor verdriet en pijn. Ontzeg jezelf deze ruimte niet; doorgaan zonder rouw ontneemt je de kans op positieve ervaringen. Zingeving is een belangrijke energiebron.
“Integratie van verlies is een van de belangrijkste ontwikkellijnen die tot innerlijke rust, vrede, de ervaring van heelheid, verbondenheid en betekenisgeving leiden.” – Wibe Veenbaas
Plekverwarring
De plek die je krijgt bij geboorte is jouw plek, maar in een slechte relatie tussen ouders ga je soms bemiddelen om hen bij elkaar te houden, waardoor je van je plek gaat. Dit wordt een overlevingsstrategie, een levensscript. In vergelijkbare situaties herhaal je dit gedrag, zonder te begrijpen dat het contraproductief kan zijn. Hierdoor put je jezelf uit.
Passie in de schaduw
Volg je diepste verlangens en geef gehoor aan wie je in essentie bent. Passie, vaak geassocieerd met zorgende beroepen, maar ook aanwezig in management, coaching, ambachtelijk werk of financieel advies, staat soms in de schaduw. Moeite met focus, sporadische ‘flow’ en versnipperde aandacht kosten energie en kunnen leiden tot uitputting.
“Midden in de winter, besefte ik opeens, dat in mij een onoverwinnelijke zomer is.” – Albert Camus